Ds Hedde Biesma: een dienende voorzitter

Vele jaren was Hedde Biesma het vertrouwde gezicht van het deputaatschap Kerk en Israël. Maar liefst 25 jaar was hij voorzitter. In dankbaarheid gedenken we hem die zo vele jaren de kerken diende door aandacht te vragen voor de ‘verbond-enheid’ (zo noemde hij het zelf) van de kerk met Israël.

In een interview met Gert van Klinken vertelde Hedde uit welk nest hij kwam: ‘Mijn gelijknamige grootvader was één van degenen geweest die in de Christelijke Gerefor­meerde Kerken het initiatief hadden genomen tot de oprichting van een synodaal deputaatschap voor de jodenzending.’ Belangstelling voor Israël kreeg hij van huis uit mee. Geboren in 1936 maakte hij in 1948 bewust de oprichting van de staat Israël mee. ‘In mijn plakboek prijkte de foto van David Ben Gurion naast het portret van Theodor Herzl.’

Voorzitter

In 1982 wordt Hedde benoemd tot deputaat. Twee jaar later is hij al voorzitter. Die snelle benoeming zal samenhangen met het vertrouwen dat hij genoot bij zijn mededeputaten en met zijn deskundigheid. Al tijdens zijn studie aan de Vrije Universiteit en aan de (toen nog) Theologische Hogeschool in Apeldoorn ging zijn interesse uit naar het levende jodendom. Omdat hij zich wilde verdiepen in de geschiedenis van het Joodse volk, leerde hij niet alleen Hebreeuws, maar ook Sumerisch en Akkadisch. In 2009 trad hij als voorzitter en lid van het deputaatschap terug.

CIS

Tijdens zijn voorzitterschap leverde Hedde een belangrijke bijdrage aan het ontstaan van het Centrum voor Israëlstudies in 2002. Dit kenniscentrum werd opgericht door drie partners: de Gereformeerde Zendingsbond in de (toenmalige) Nederlandse Hervormde Kerk, het Instituut voor Gemeenteopbouw en Theologie van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en ons deputaatschap.

Tot aan het ontstaan van het CIS waren de CGK zelfstandig in staat een Israëlpredikant uit te zenden. Tijdens het voorzitterschap van Hedde waren ds Rien van der Vegt en ds Kees van den Boogert dat geweest. Zo’n uitzending betekende een grote verantwoordelijkheid. Wonen en werken in Israël bracht spanningen en uitdagingen met zich mee. Daarbij gingen de financiële lasten van een uitzending steeds zwaarder op de kerken drukken. Ook de continuïteit was vanuit de CGK moeilijk te waarborgen. De komst van het CIS bracht uitkomst. Voortaan zou via die organisatie een werker worden gestationeerd in Israël.

Dienen

Een andere kwestie die tijdens zijn voorzitterschap veel aandacht vroeg was de naam van het deputaatschap. Toen Hedde aantrad, droeg het deputaatschap de naam ‘Evangelieverkondiging onder Israël’. In contacten met Joden, zoals in het Overlegorgaan Joden en Christenen (OJEC), kwam steeds naar voren dat die naam ervaren werd als een uiting van superioriteit. Dit belemmerde de wezenlijke ontmoeting.

In een interview in Vrede over Israël vertelt Hedde in 1997 hoe hij de benadering van Israël zag: ‘We menen Israël van dienst te mogen zijn met wat de Here ons geopenbaard heeft en waarvan het hoogste Woord zijn Zoon is. Maar tegelijk geeft dat woord ‘dienen’ aan dat we niet uit de hoogte kunnen doen’. Die houding typeerde Hedde.

***

We gedenken in grote dankbaarheid de dienende houding van onze oud-voorzitter, die op 5 juli 2021 overleed. In genoemd interview in Vrede over Israël vertelde hij over wat hem dreef:

‘Persoonlijk maakt Israël me altijd wat onrustig. Ik kan er niet om heen en kan er niet van af. Dat maakt niet alleen de geschiedenis, maar vooral de God van Israël me duidelijk: Hij ‘heeft wat met dat volk’, gezien zijn onberouwelijke verkiezing en zijn ‘nooit gekrenkte trouw’.

Mag zijn gedachtenis tot zegen zijn. En mogen zijn kinderen en verdere familie troost ontvangen van Israëls God.

Ds. M.W. Vrijhof is voorzitter van het deputaatschap Kerk en Israël.