Verdeeldheid en verbondenheid

Al sinds mijn studententijd in Utrecht en Haifa houd ik me bezig met het thema ‘Israël en de kerk’. Ik denk dat het niet anders kan. Als kerk kunnen we niet zonder een theologie van Israël om de eenvoudige reden dat Israël raakt aan de identiteit van de kerk zelf. Aan de soms door Joden geslaakte kreet ‘laat ons met rust en bemoei je met jezelf’ kunnen we nooit helemaal gehoor geven. Want de Vader van Jezus Christus is geen ander dan de God van Abraham, Isaak en Jakob. Jezus Christus kan alleen verstaan worden tegen de achtergronden van de weg van God met Israël.

U zult de ervaring ongetwijfeld herkennen dat de opvattingen over de vraag hoe christenen tegen het volk Israël aan moet kijken nogal verschillen. Ook in de kerk. De emoties lopen hierover nogal eens hoog op. Wat is de plaats van Israël in Gods heilsplan? Hoe verhouden de kerk en Israël zich tot elkaar? De christelijke gemeente en de synagoge? Christenen en joden? Op grond van de Bijbel komen gemeente­leden, predikanten, theologen tot verschillende conclusies. En vanuit die verschillende posities ontstaan er kampen, die eigenlijk elkaars taal niet meer spreken. Die elkaar niet echt meer bevragen en niet meer naar elkaar luisteren. Standpunten radicaliseren en daarbij lopen we het risico dat anderen het spoor bijster raken en – wat nog zorgelijker is – uiteindelijk in een soort onverschillig­heid berusten.

Gelukkig is de andere kant ook waar. Het onderwerp ‘Israël en de kerk’ verdeelt niet alleen, maar geeft ook over kerkmuren heen verbondenheid met elkaar. Bijvoorbeeld in het Centrum voor Israëlstudies als een gezamenlijk christelijk-gereformeerd en hervormd initiatief. In gehoorzaamheid aan de Schrift en staande in het gereformeerde belijden proberen we over kerkmuren heen samen op te trekken in de roeping om de relatie tussen Israël en de kerk verder en dieper te doordenken. De tijd waarin we leven en de ontwikkelingen rond Israël roepen daar ook om.

Ds. C.J. Overeem MA is hervormd predikant te Woerden en bestuurslid van het CIS.