Terug van nooit weggeweest


Kort geleden was er schokkend nieuws. Het antisemitisme in ons land is toe­genomen. Ten opzichte van 2017 waren er meer antisemitische incidenten in 2018. Werden er twee jaar geleden nog 113 gevallen van antisemitisme geregistreerd, afgelopen jaar waren dat er 135 (antisemitische uitingen online niet meegerekend). Dat is een toename van 19 procent. Het antisemitisme is terug. Maar is het ooit weggeweest?


Deze ene statistiek, afkomstig van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), betreft alleen nog maar Nederland. Onderzoek naar antisemitisme in onze buurlanden bevestigt de groei van wat in de volksmond ‘Jodenhaat’ wordt genoemd. Daarom voelen steeds minder Joden zich veilig in West-Europa.

Definitie

Wat is antisemitisme? Er zijn verschillende manieren om dit akelige fenomeen te definiëren. Het CIDI hanteert een werkdefinitie die afkomstig is van de Inter­national Holocaust Remembrance Alliance. Deze definitie zegt: ‘Antisemitisme is een bepaald beeld van Joden, dat zich kan uiten als haat tegen Joden. Retorische en fysieke uitingen van antisemitisme worden gericht tegen Joden of niet-Joden en/of hun bezittingen, tegen instellingen van de Joodse Gemeenschap, en religieuze voor­zieningen.’ Het moge duidelijk zijn dat deze uitingen ook gericht kunnen zijn tegen de staat Israël, die wordt gezien als Joods collectief.

Tweede Kamer

Op 27 november 2018 stemde een meerderheid van de Tweede Kamer voor een motie die de regering verzocht ook deze internationale IHRA-werkdefinitie van anti­semitisme te gaan hanteren. Dit op aanbeveling van het Europees Parlement. 50PLUS, VVD, SGP, CDA, CU, PVV en FVD stemden voor het door SGP-Kamerlid Van der Staaij ingediende voorstel. Voortaan kan onze volksvertegenwoordiging dus aan de hand van deze omschrijving – een hulpmiddel, geen juridisch document – tegen antisemitisme optreden.

Waar vandaan?

In Trouw wijdde Janne Chaudron een artikel aan de vraag Waar komt de nieuwe Jodenhaat vandaan? (1 maart 2019). Door onderzoekgegevens op een rij te zetten, wordt duidelijk dat antisemitisme van verschillende kanten komt. Joden voelen zich bedreigd door zowel rechtse als linkse groeperingen en politici. Wat voor de Neder­landse situatie opvalt, is dat de dreiging niet zozeer van ‘rechts’ komt. Het is vooral uit ‘linkse hoek’ dat Joden zich bedreigd voelen – al wordt de dreiging door extremis­tische moslims als het grootst ervaren.

In landen en op straten

Actrice Miryanna van Reeden, bekend uit films, werd onlangs op een zebrapad in Amsterdam uitgescholden voor ‘vieze jodin’, meldde het Algemeen Dagblad (12 maart 2019). Van Reeden, die een Joodse vader heeft, vroeg de man die haar uitschold om opheldering. Daarop herhaalde hij zijn woorden.


Het zal je maar overkomen: op een dag als alle andere loop je op straat en word je uitgescholden vanwege je Joodse afkomst. Janne Chaudron geeft enkele voor­beelden van recente ontwikkelingen: sommige Franse ‘gele hesjes’ scanderen antisemitische leuzen, de Britse Labour-partij weigert op te treden tegen Jodenhaat in de eigen gelederen, om nog maar te zwijgen over het groeiend antisemitisme in het Hongarije van Viktor Orbán. Helaas, het antisemitisme is weer helemaal terug. Maar weg was het nooit.

drs. Lieuwejan van Dalen
Verbonden jrg. 63 nr. 2 (mei 2019)
www.kerkenisrael.nl/verbonden

verbonden